Angiangsi
HOA XUÂN
Năm cùng
tháng tận, người ta thường ngồi tính sổ đời: "tôi được gì và
mất gì trong năm vừa qua?". Thời gian như "bóng câu qua cửa
sổ", tôi đã dùng thời gian như thế nào? Năm cũ đang qua đi, tôi
không thể kéo thời gian lại, vậy tôi phải làm gì trong năm mới này?
a. Không ai tắm hai lần trong một dòng sông
Nơi con người
và những hiện hữu vật chất, hiện hữu là hiện hữu trong thời gian.
Có hiện hữu vật chất là có thời gian. Thời gian là thước đo biến
dịch, là dấu chỉ cho thấy sự biến dịch đổi thay. Vạn vật đều chuyển
động, mọi sự đều đổi thay. Già đi, lớn lên, trưởng thành hơn, đẹp
hơn, v.v. là những dấu chỉ của thời gian. Có thời gian là có thay
đổi!
Không ai tắm
hai lần trong một dòng sông. Vạn vật đều biến chuyển, con người cũng
thay đổi theo thời gian: dở hơn hoặc tốt hơn.
Cuộc đời như
con thuyền đi trên dòng nước ngược, không tiến ắt lùi.
Không ai có
thể lấy lại được thời gian. Người ta có thể làm những điều để
chuộc lại lỗi lầm, nhưng người ta không thể phủ nhận qúa khứ được.
b. Thiên Chúa là mùa xuân, Thiên Chúa là Chúa
xuân
Thiên Chúa
luôn luôn mới, bởi vì Ngài luôn có sáng kiến, Ngài luôn luôn có
những chương trình và dự định mới lạ mà chúng ta không thể hiểu hết
được. Ngài luôn luôn chủ động với những sáng kiến để làm chúng ta
thuộc về Ngài. Dù chúng ta thay đổi và phản bội Ngài, Thiên Chúa
tình yêu vẫn luôn luôn sáng tạo ra những cách "tuyệt vời"
để làm chúng ta thuộc về Ngài dựa vào những gì chúng ta đã làm.
Thiên Chúa là Đấng "sửa sai" tuyệt vời, là Đấng luôn
"đại tu" mọi chuyện trong mọi lãnh vực cách tuyệt hảo.
Hãy nhìn
Thiên Chúa hành động để cứu độ con người: Thiên Chúa Cha ban Con
Ngài cho con người (Yn.3,16); Ngôi Lời nhập thể làm người, sống như
một con người, chết treo thập giá, ...! Đức Yêsu đã có sáng kiến
tuyệt vời: biến bánh rượu thành mình máu Ngài để nuôi dưỡng con
người (Mc.14,22.24). Thiên Chúa tự do, không ai có thể đoán được rằng
Thiên Chúa có thể làm những điều đó.
Thiên Chúa
là nguồn mọi sáng tạo, Ngài là năng lực sáng tạo, Ngài là hứng
sáng tạo, Ngài là tự do để yêu thương và sáng tạo.
Giây phút
hiện tại này, Thiên Chúa cũng vẫn đang sáng tạo để can thiệp vào
đời tôi, để làm tôi thuộc về Ngài, để tôi sống trong tình yêu của
Ngài. Dù ai có vô tình hay ác ý hành động xấu như thế nào trong đời
tôi, thì Thiên Chúa vẫn lèo lái để làm tất cả thành tốt đối với
tôi, ...
c. Con người là sinh vật tự do
Một hiện hữu
tự do, là một hiện hữu luôn luôn mới, bởi vì đó là một hiện hữu
mà người ta không thể biết trước được nếu người ta không muốn luôn
có thể bị sai.
Con vật không
thể làm gì mới, nó sống theo bản năng, cái thói quen cũ thật cũ.
Còn con người, con người luôn luôn mới vì con người tự do, nghĩa là
có thể làm cái mà người khác không thể ngờ được!
Tôi có thể
sống theo bản năng, và tôi cũng có thể sống không chìu theo bản
năng một cách rất tự do. Sống tự do là sống theo lý trí thấy đúng,
không sống theo bản năng hay những khuynh chiều xác thịt.
Tôi hoàn
toàn tự do trong cách đối xử với những chị em sống chung quanh tôi:
tôi có thể
cười thay vì lạnh lùng đối với người anh chị em đang khó chịu đối với
tôi,
tôi có thể
thành nụ hoa xuân làm đời tươi hơn đẹp hơn bằng nụ cười ánh mắt đối
với những người tôi gặp gỡ,
tôi có thể
thành niềm tin và hy vọng của những người thân yêu khi tôi sống linh
động và yêu đời,
tôi có thể
thành cánh én mang tin vui bình an cho những người đang hận thù, ...
Một cây mai
để nở rộ hoa, người ta phải ngắt lá và tưới nước. Để có thểø nở
hoa, tôi cũng phải hy sinh từ bỏ con người cũ của tôi. Tôi có thể
là tác nhân giúp con người như mùa xuân nở hoa và đâm chồi nẩy
lộc, nếu tôi chấp nhận thập giá và biết chết cho chính mình.
Tết này, sẽ
là dịp để tôi thể hiện cách rõ ràng tôi là con người mới, con
người luôn luôn sống tự do theo lý trí. Xin Chúa cho tôi ý thức rõ
tôi là ai, và xin cho tôi sống trọn vẹn như Chúa muốn: một con người
mới và tự do với tất cả, để chỉ thuộc về Chúa mà thôi.
SỰ NGHIỆP
Công danh sự
nghiệp là một ao ước và bận tâm của nhiều người!
Tôi có ích gì
cho người thân và xã hội? "Cọp chết để da, người ta chết để
tiếng"! Tôi để gì lại cho đời?
Phải có danh gì
với núi sông!
Platon,
Aristotle, Augustin, Thomas d'Aquin là những tư tưởng gia nổi tiếng, có
những tác phẩm để đời.
Kim tự tháp
ở Ai cập, tháp Eiffel ở Paris, cầu Golden Gate ở San Francisco là những
công trình mà những người thời sau phải thán phục và ca ngợi.
Galileo với
khám phá trái đất quay chung quanh mặt trời, Newton với trọng lực,
Einstein với thuyết tương đối, là những người mà hậu thế không quên.
Yersin tìm ra
vaccin ngừa bệnh, và bao nhiêu người đang xả thân cứu nhân độ thế, còn
mãi trong tim óc hậu thời.
Ở đời ai mà
chẳng có những ước mơ! Không chừng có người trong chúng ta đã từng
mơ thành người nổi tiếng,
mơ làm nên
những kỳ tích có một không hai trong thiên hạ,
mơ thành
người có tài kinh bang tế thế,
mơ là người
"thế thiên hành đạo", luôn giúp đỡ kẻ cô thế cô thân!
Nhưng mơ đâu
là thực, mơ ước và thực tại là hai điều khác nhau!
Ai cũng có
những ước mơ, nhưng có ước mơ có thể thành hiện thực và có mơ ước
hão huyền, có những kỳ tích của bậc vĩ nhân và cũng có những công
trình của những người nổi tiếng đáng nhờm tởm.
Nhiều người
mơ ước mà không làm được điều mình muốn, trở thành người bất đắc
chí, "tàng tàng".
Bao nhiêu
người tưởng mình có trí thông minh cực kỳ, một khi mình thấy đúng thì
không thể sai lầm, và... họ thành người độc đoán độc tài. Vạn lý
trường thành, kim tự tháp, kỳ tích "tiêu diệt chủng tộc
Do-thái" hồi thế chiến thứ hai..., đã làm bao người đau khổ: cha
phải xa con thơ, vợ phải xa chồng, con cái phải xa lìa cha mẹ già yếu.
Tôi có muốn
thành người nổi tiếng với bất cứ giá nào, dù phải độc ác như Tần
Thủy Hoàng, Tào Tháo hay Hitler không? Hay tôi muốn thành người đem
hạnh phúc cho những người tôi gặp gỡ dù chỉ một người đơn sơ, và
không bao giờ gây đau khổ cho bất cứ ai?
Không biết ý
bạn thế nào? còn tôi, ước gì tôi là người mang niềm vui và hạnh
phúc cho tha nhân, dù đời tôi có âm thầm và ít người biết đến! Với
quãng đời qúa khứ tôi đã từng mơ, và tôi cũng đã tập không mơ ước
hão huyền nhưng lập chí, tập để không mơ làm những chuyện kinh thiên
động địa nhưng tập làm cách thật tuyệt vời những việc đơn sơ nhỏ
nhặt vẫn thường gặp trong cuộc sống.
Sự nghiệp của Đức
Yêsu
Có một người
rất tuyệt,
dù người đó
sống không lâu, chỉ có 33 tuổi đời,
dù người đó
như thất bại trên đường công danh sự nghiệp: chết trần trụi ô nhục
trên cây gỗ và bị liệt vào loại cướp của giết người,
dù người đó
xuất thân từ một gia đình nghèo nàn trong vùng quê Do-thái.
Người đó đã
sống một thời gian dài bình thường và khiêm tốn mà một người bình
thường khó chấp nhận.
Người đó
không làm hại ai, "không dập tắt tim đèn còn khói", thương
cảm người đói nghèo bệnh tật.
Có lúc Ngài
làm phép lạ như hóa bánh ra nhiều để nuôi dân, cho người mù được
thấy, kẻ điếc được nghe, người câm được nói, nhưng bấy nhiêu có là
bao so với 33 năm trời và thậm chí ngay cả so với ba năm rao giảng
công khai của Ngài! Những phép lạ Ngài làm, thường là dấu chỉ giúp
con người thấy được chân tính của Ngài, giúp con người nhận ra tình
yêu Thiên Chúa đối với con người, hầu con người được thêm tin tưởng
phó thác vào Thiên Chúa hơn.
Người đó chỉ
biết yêu, và làm tất cả vì yêu. Nếu có la rầy ai, thì cũng là để
người ta nhận ra những sai trái của mình hầu sửa đổi; nếu có đánh
đuổi quân buôn bán ra khỏi đền thờ, thì cũng là giúp người ta sống
đúng hơn.
Người đó rất
tự do,
tự do với
bạc tiền,
tự do với danh
vọng chức quyền (Yn.6, 15),
tự do với
lời khen tiếng chê, tự do với tất cả để chỉ tùy thuộc vào Thiên
Chúa là Cha (Yn.4, 34; Mc.14, 36;15, 34). Ngài đã nói sự thật dù điều
đó làm Ngài phải chết, và thậm chí bị coi là phường trộm cướp.
Như thể Ngài
chẳng có sự nghiệp, Ngài chẳng để đời một công trình "thế
kỷ" hoặc một "kỳ quan thế giới". Ngài quy tụ được 12
tông đồ, những một kẻ đã phản bội và bán Ngài, làm Ngài phải
chết. Ngài cũng đói như bao người, phải tìm trái cây ăn đỡ đói
(Mc.11, 13; x. Mt.12,1). Ngài cũng ngủ bờ ngủ bụi như những người
nghèo nhất (Lc.21, 37). Ngài bị coi là người tội lỗi (Yn.9, 24), người
bị qủy ám (Mc.3,22), người phạm thượng đáng chết (Mc.14, 62), và chết
như người bị nguyền rủa.
Tuy người đời
thấy Ngài như thể không làm được gì và không có sự nghiệp gì, nhưng
thực sự Ngài đã làm rất nhiều điều vô cùng qúy giá mà không ai
có thể làm được. Sự nghiệp của Ngài không thể hư hoại tàn phai:
Ngài đưa được
con người về với Thiên Chúa Cha;
Ngài làm đời
sống con người và những đau khổ họ gánh chịu có ý nghĩa;
Ngài giúp
người nghèo khổ thêm kiên vững và tin tưởng phó thác nơi Thiên Chúa
Tình Yêu.
Nhờ Ngài, con
người có thể nở nụ cười ngay cả khi hoạn nạn tứ phía bủa vây, khi
thập giá bao phủ cuộc đời. Nhờ Ngài, con người có thể tin vào nhau,
có thể nói tiếng thứ tha và yêu thương dù kinh nghiệm sống cho thấy
con người vẫn thường bội tín bất trung. Nhờ Ngài, con người thấy đời
có ý nghĩa, đáng yêu và đáng sống hơn. Có Ngài, con người có thể
sống hạnh phúc.
Sự nghiệp của tôi
là gì?
"Phù vân
trên mọi phù vân, và tất cả chỉ là phù vân" (Qoh.1, 2).
Mọi công
trình, dù là công trình "thế kỷ" cũng sẽ qua đi. Kim tự tháp
rồi cũng chẳng còn, tháp Eiffel rồi cũng qua đi, cầu Golden gate rồi
cũng biến mất,...! Cái gì tồn tại sau một trăm ngàn năm nữa?
Con người vẫn
tồn tại dù vật chất có tan đi! Một khi Thiên Chúa tạo dựng con
người, thì họ mãi mãi tồn tại. Nếu ai cộng tác với Thiên Chúa để
tạo thành con người, dù qua hành vi sinh hạ, hay qua việc giáo dục
giúp họ trưởng thành và hạnh phúc, thì "sự nghiệp" của
người đó mãi mãi tồn tại.
Sự nghiệp
của Đức Yêsu mãi mãi tồn tại, vì Ngài đã cứu được con người, đã
vạch đường chỉ lối để con người sống hạnh phúc. Sự nghiệp của tôi
sẽ vô giá và trường tồn, nếu tôi cộng tác với Thiên Chúa trong
việc giúp con người sống hạnh phúc đích thực, không chỉ ở đời sau mà
ngay cả ở đời này nữa. Không cần tôi phải làm những việc "kinh
thiên động địa" hay "long trời lở đất" hoặc những việc
mà mọi người phải cúi mình thán phục, mà chỉ cần tôi làm cho những
người xung quanh- dù chỉ một người- hạnh phúc, là tôi đã làm được
rất nhiều. Xe hơi nhà lầu có là gì? vài ba trăm cây vàng có là chi?
Lương một người dạy sinh ngữ tại thành phố so với một người dạy học
tại vùng sâu vùng xa rất cách biệt, nhưng có là gì? Tất cả là phù
vân! Thiên Chúa và con người tồn tại mãi. Sự nghiệp của tôi, chính
là Thiên Chúa và con người, là phục vụ Thiên Chúa và phục vụ con
người.
Dầu sự
nghiệp là một bận tâm chính đáng của con người, nhưng tôi sống không
chỉ với mục đích "làm cái gì để đời"! Điều quan trọng hơn,
là làm sao tôi sống hạnh phúc, vĩnh viễn và cụ thể thời điểm này.
Người không sống trọn vẹn giây phút hiện tại, thường không dám nhìn
thẳng vào sự thật để nhận trách nhiệm; đó là những người nửa vời,
không dám đi đến cùng, và đời họ tất cả thường dang dở.
Niềm hạnh
phúc của tôi chỉ có thể trọn vẹn nếu tôi cố gắng hết sức sống
giây phút hiện tại, nếu tôi đem hết tài năng giúp những người xung
quanh sống hạnh phúc; và như vậy, sự nghiệp của tôi sẽ vĩnh tồn.
HẠNH PHÚC
1. Hạnh phúc là điều đáng ao ước nhất?
Khi đặt câu hỏi "bạn ao ước điều
gì nhất?", hoặc: "nếu được ước ba điều, bạn ước những điều
gì?", thường được nghe nhiều câu trả lời khác nhau, nhưng đa số
câu trả lời thường là "ước có một chiếc xe dream thật tốt, ước
có nhà cửa, ước cho gia đình được giầu có, ước có việc làm, ước
nên danh phận, ....". Những điều đó có đáng cho ta ao ước?
Tại sao một người ao ước tiền của,
hay danh vọng, hay chức quyền? Phải chăng vì người đó nghĩ rằng điều
họ ao ước sẽ làm cho họ hạnh phúc? Thực tế có nhiều người giầu
có, danh tiếng, có địa vị trong xã hội nhưng họ không hạnh phúc! Bộ
phim "người giầu cũng khóc" cho thấy người giầu cũng khổ;
bao nhiêu tài tử nổi tiếng, cho biết họ không hạnh phúc, và đặc
biệt hơn có những tài tử nổi tiếng tự tử; bao nhiêu người có địa vị
trong xã hội khổ "cái vòng danh lợi cong cong, người hòng ra khỏi
kẻ mong được vào"!
Một điều rất quan trọng mà con người
cần biết: Thiên Chúa muốn con người hạnh phúc! Thiên Chúa được tôn
vinh hơn khi con người triển nở và hạnh phúc hơn!
2. Điều kiện để sống hạnh phúc
Hạnh phúc con người tùy thuộc rất
nhiều yếu tố, chẳng hạn như tùy thuộc sức khoẻ, tiền bạc kiếm
được, địa vị trong xã hội, ...! Làm sao con người có thể sống hạnh
phúc, hay con người không thể sống hạnh phúc?
Thiên Chúa tạo dựng nên chúng ta, để
chúng ta sống hạnh phúc với Thiên Chúa, hạnh phúc ở đời sau trên
thiên đàng và cả hạnh phúc ở trần gian này nữa. Hạnh phúc nằm
trong tầm tay của con người, vì Thiên Chúa muốn như vậy! Vậy đâu là
những điều kiện cần để con người sống hạnh phúc?
a. Những yếu tố phụ thuộc
nhưng thường được coi là chính
Có một số không ít cho rằng họ hạnh
phúc khi
họ đạt được điều mình muốn
khi họ có sức khoẻ, có địa vị, có
nhiều tiền, được nhiều người kính phục
họ được yêu thương.
Con người đâu phải luôn được thành
công, đâu phải luôn luôn đạt được những điều mình muốn! Có những
người thất bại rủi ro dường như nhiều hơn thành công, vậy phải chăng
họ không thể sống hạnh phúc? Có những người mắc bệnh kinh niên, hay
những tật nguyền suốt đời, phải chăng những người này không được
hạnh phúc? Có những người yêu mà không được đáp trả, phải chăng
họ không thể hạnh phúc nữa? Những thực tế được đặt thành câu hỏi
cho thấy quan niệm như trên không đúng!
Yêu người nhưng không được yêu lại.
Trường hợp này ai lại chẳng buồn, nhưng chắc không đến độ vì vậy
một người không thể sống hạnh phúc. Thời gian sẽ là một liều
thuốc, và có thể xảy ra: "mình hạnh phúc khi người mình yêu hạnh
phúc!".
Đâu là những yếu tố thực sự cần
thiết để một người sống hạnh phúc?
b. Những yếu tố không thể
thiếu
|
i. Bình an trong tâm
hồn |
Một lương tâm không tinh sạch, thì
không thể bình an; và như vậy người đó không thể hạnh phúc. Bình an
chỉ có khi người ta sống đúng, sống theo lương tâm, ăn ngay ở lành.
Điều người ta coi thường, lại là yếu tố quan trọng để hạnh phúc.
Biết đúng sống đúng, "ăn ngay ở
lành", "làm lành lánh dữ", không làm hại ai nhưng giúp
đỡ mọi người, là điều kiện căn bản để hạnh phúc.
|
ii. Bình tâm hay
"diệt dục" |
Sinh, lão, bệnh, tử! Đời là bể khổ!
Vậy làm sao để người ta không còn khổ nữa? Đạo Phật trả lời:
"diệt dục"! Nếu không còn tham muốn, làm sao xã hội tiến
bộ được? Làm sao con người có thể "bá chủ cá biển chim
trời" như Thiên Chúa đã ra lệnh cho con người?
Sống, không phải là không muốn gì,
nhưng "những gì làm vinh danh Chúa hơn thì mình muốn, mình làm".
Những điều khác, "sao cũng được"! Tôi có thể giầu, nếu
điều này làm vinh danh Thiên Chúa hơn; nhưng nếu giầu hay nghèo đều
làm vinh danh Chúa ngang nhau, thì sao cũng được! Trong trường hợp này,
nếu mình muốn điều này hơn điều kia, nếu điều mình muốn mà mình không
đạt được, thì mình dễ bị buồn khổ!
Làm sao thoát khỏi lòng tham không
đáy nơi mỗi người chúng ta?! Tiền bạc có những ràng buộc của nó!
Có một bác sĩ mới tốt nghiệp vì hoàn cảnh gia đình nghèo, đi làm
trình dược viên; một bác sĩ đàn em tốt nghiệp sau hai năm đã khuyên
can bác sĩ vừa là bạn vừa là đàn chị "nếu chị tiếp tục làm
trình dược viên như vậy, chắc chị sẽ bỏ nghề bác sĩ!". "Làm
sao chị có thể quay lại với nghề bác sĩ, khi lương của một bác sĩ mới
ra trường là khoảng 40 usd (hoặc là làm không lương) trong khi bây giờ
chị đã thành công trong lãnh vực làm trình dược viên (lương của bác
sĩ làm trình dược viên này khoảng 500 usd)". Chính người bác sĩ
làm trình dược viên, cũng đã tâm sự và nói với tôi "chắc em
không thể trở về với nghề bác sĩ như em đã dự định khi làm trình
dược viên! Ban đầu em chỉ muốn làm trình dược viên trong một thời gian
ngắn khoảng một hai năm, và khi có tiền rồi em sẽ trở lại với nghề
bác sĩ; bây giờ làm sao em có thể bỏ một công việc cho em một số
tiền lớn, để đi làm nghề bác sĩ với đồng lương bèo như vậy, chắc em
bỏ nghề bác sĩ thôi!". Chắc cũng tương tự như vậy với những
người làm nghề sư phạm.
Đã có, sẽ muốn có thêm. Liệu người
ta có thể dừng lại được không? Lòng tham con người không đáy!
|
iii. Sống yêu thương
bao dung phục vụ |
Nếu một người không tha thứ cho kẻ
xúc phạm đến mình, người đó không thể hạnh phúc được! Những người
muốn trả thù, khi còn giữ ý định đó và không tha thứ, người đó
không thể bình an và hạnh phúc được.
Yêu thì hạnh phúc hơn là được yêu. Cho đi thì hạnh phúc hơn là lãnh nhận. Chính khi người ta yêu thương và phục vụ, thì người ta tìm được niềm vui và hạnh phúc. Làm cho người khác hạnh phúc, mình sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn!
Xin mời bạn suy nghĩ
trước nhan Chúa, và với ơn Ngài, tìm cho mình câu trả lời
Tôi phải làm gì
để sống hạnh phúc, bình an và triển nở?