Học với Chúa Giêsu
HIỀN TỪ VÀ KHIÊM NHƯỜNG

BÀI NÓI CHUYỆN CỦA ĐỨC CHA GB. BÙI TUẦN
VỚI CÁC LINH MỤC, TU SĨ GIÁO PHẬN LONG XUYÊN
THÁNG 6/2001

Hiền từ và khiêm nhường là những giá trị thiêng liêng. Những giá trị này vốn được coi là cao quí trong mọi lãnh vực. Trong lãnh vực nhân bản, trong lãnh vực xã hội, trong lãnh vực tôn giáo, người hiền từ khiêm tốn luôn là mẫu người được kính nể.

Tại Á Châu nói chung và tại Việt Nam nói riêng, hai đức tính hiền từ và khiêm tốn thường được kể như hương thơm đạo đức. Vì thế, truyền thống giáo dục đạo đức tại đây luôn lưu tâm đến việc vun trồng chăm sóc những tấm lòng, những nhân cách, để họ có thể toát ra được thứ hương thơm đạo đức đặc biệt đó, hầu góp phần tạo nên một môi trường đằm thắm an vui cho gia đình và xã hội.

Hiền từ và khiêm tốn càng được đạo Công giáo đề cao. Bởi vì đó là con đường ánh sáng dẫn tới Chúa và dẫn tới con người. Khởi đầu con đường này là từ nội tâm. Nhiều kẻ thù luôn tìm cách phá con đường này. Vì thế, cần phải biết xây dựng bảo trì và phát triển nó.

Hơn nữa, Chúa Giêsu biết rõ hiền từ khiêm tốn mang tính cách tu đức và truyền giáo cực kỳ quan trọng, nên Ngài muốn các môn đệ Ngài hãy học nên người hiền từ khiêm tốn ở mức độ cao. Tất nhiên có nhiều người có thể dạy ta. Nhưng người thầy gần gũi nhất và uy tín nhất đối với chúng ta, chính là Chúa Giêsu. Người phán: “Hãy học cùng Thầy, vì Thầy hiền từ và khiêm nhường” (Mt 11,29).

Để việc học này sinh được hiệu quả, tôi xin phép lưu ý mấy điều sau đây.

Hiện diện ở trường Chúa Giêsu

Hiện diện ở trường Chúa Giêsu trước hết là năng đọc những lời Chúa nói về hiền từ và khiêm tốn. Có rất nhiều lời loại đó. Hãy vừa đọc vừa suy gẫm.

Ngoài ra, hiện diện ở trường Chúa Giêsu còn là nhìn ngắm những thái độ, những lời nói, những việc làm hiền từ khiêm tốn của Ngài. Thí dụ Chúa Giêsu trong hang đá Belem. Chúa Giêsu trên thánh giá. Chúa Giêsu trong phép Thánh Thể.

Hơn nữa, hiện diện ở trường Chúa Giêsu là gặp gỡ chính Chúa Giêsu. Gặp gỡ này không phải là gặp gỡ những tư tưởng về Ngài, những biểu tượng ám chỉ Ngài, nhưng là đối diện với chính Ngài đang sống. Ngài đang ở trước mặt ta. Ngài đang nhìn ta. Ngài đang thương ta. Ngài đang gọi ta. Chính vì vậy mà phải hết sức trân trọng và chú tâm. Không gì vô lễ và bất xứng cho bằng ta hiện diện với thái độ dửng dưng nguội lạnh.

Với một sự hiện diện đầy chú tâm trân trọng chúng ta hết sức lắng nghe, hết tâm tìm hiểu, hết lòng đón nhận những gì Chúa dạy.

Với sự hiện diện như thế, chúng ta sẽ dần dần cảm nghiệm được Chúa Giêsu hiền từ và khiêm tốn đến mức nào, nhất là đối với một người tội lỗi hèn mọn như ta.

Ngài gặp gỡ ta. Sự gặp gỡ này là một quà tặng quí giá. Ngài cho đi chính bản thân mình. Ta trở thành quan trọng và thân thương đối với Ngài. Lúc đó, Ngài sẽ cho ta hiểu thấm thiá lời thánh Gioan đã diễn tả xưa về tình yêu hiền từ khiêm tốn của Thiên Chúa: “Điều này biểu lộ tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta, là Thiên Chúa đã sai Con Một Người đến trong thế gian, để nhờ Ngài mà chúng ta được sống. Tình yêu ấy là thế này: Không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta trước, và đã sai Con Một Người đến hy sinh, đền thay vì tội lỗi chúng ta” (1Ga 4,9-10).

Như vậy, sự hiện diện của ta ở trường Chúa Giêsu sẽ vượt qua khuôn khổ nhìn ngắm lắng nghe. Bởi vì, ta sẽ bước đến gần Ngài, và để Ngài dẫn ta vào tình yêu khiêm tốn hiền từ của Chúa Ba Ngôi. Lúc đó tình thương hiền từ khiêm tốn Chúa sẽ tạo nên một bầu khí hết sức thân mật giữa Ngài và ta. Nó biến đổi bản thân ta từ sâu thẳm nội tâm. Bầu khí thiêng liêng ấy tràn đầy hạnh phúc và cũng có nhiều trăn trở. Hạnh phúc vì được chia sẻ, vì được đổi mới, vì được phần nào nên giống tình yêu khiêm tốn hiền từ của Chúa. Trăn trở vì nhận thức mình còn rất xa những gì mình được Chúa cho biết về tình yêu khiêm tốn hiền từ của Ngài.

Hạnh phúc và trăn trở trong tình yêu khiêm tốn hiền từ này lúc nào cũng như mới, và bao giờ cũng là động lực cho những sáng tạo thường ngày và đôi khi bất ngờ. Sự hiền từ và khiêm tốn của tình thương sẽ không chỉ là những hiện tượng của từng vài lúc, nhưng là một dòng chảy đi vào tất cả lịch sử đời ta.

Vài việc cụ thể cần năng thể hiện

Bước vào sự gặp gỡ thân mật với Chúa Giêsu, để học nơi Ngài đức hiền từ khiêm tốn, chúng ta đừng quên thực hiện một vài việc cụ thể mà Ngài muốn, để tập luyện mình thường xuyên. Như:

Cảm tạ Thiên Chúa một cách khiêm nhường về mọi ơn đã lãnh nhận. Có những ơn chung, mà mọi người hoặc một số người cùng được nhận lãnh như ta và với ta. Có những ơn rất riêng, mà chỉ một mình ta được nhận lãnh. Trong trường Chúa Giêsu, dưới ánh sáng mới của Thánh Thần, chúng ta sẽ khám phá thấy dung mạo Thiên Chúa là tình yêu khiêm nhường hiền từ, và dung mạo của ta chỉ là sự yếu đuối hèn mọn bất xứng.

Xét mình xem ta có nhận ra thánh ý Chúa, khi Ngài ban cho ta những ân huệ chung và riêng không? Trong Phúc Âm, Chúa Giêsu bảo người thanh niên giàu có là: Hãy về bán hết những của cải của anh, phát cho kẻ nghèo, rồi trở lại theo Chúa. Biết đâu, nhiều lần Chúa Giêsu cũng đã gởi vào lòng ta một tiếng gọi tương tự. Thí dụ, thời giờ là vàng. Chúa muốn ta dùng vàng thời giờ để cầu nguyện nhiều hơn, để dấn thân phục vụ nhiều hơn. Nhưng ta đã không đón nhận được tiếng Chúa gọi. Mặc dầu tiếng Chúa gọi ta không đến nỗi là một đòi hỏi quá quyết liệt.

Xét mình xem ta đã đáp lại tình yêu khiêm nhường và hiền từ của Chúa thế nào. Điều quan trọng cần xem xét không phải là những trả đáp bằng lời cảm ta, mà những trả đáp bằng tâm tình khiêm tốn, bằng quyết tâm trở về, bằng những việc làm. Nhưng đừng quá căn cứ vào chính các việc làm, mà hãy xem tính cách của các việc làm đó. Tính cách ấy có phải thực sự là một đổi mới mình, một sự tái sinh mình để gần lại Nước Trời, với lòng khiêm tốn hiền từ. Hay trái lại, tính cách ấy chỉ là sự phô trương.
Xem xét về những tội lỗi và tính mê nết xấu cản trở ta trở thành người hiền từ khiêm tốn. Thực tế cho thấy, có những cản trở trong ta rất dễ nhận ra, nhưng cũng có những cản trở trong ta rất khó nhận diện. Phải rất khiêm nhường cầu nguyện, đôi khi phải nhờ đến khoa học, như phân tâm học, mới khám phá ra được. Nhất là cơ chế tự vệ trong nội tâm ta. Nó rất tinh vi phức tạp và uẩn khúc. Thí dụ thói xấu hay phóng chiếu, là thói không nhận mình có những điều xấu, mà lại chiếu chúng lên người khác. Hoặc thói xấu hay phản ứng ngược, là thói xấu làm đôi việc bề ngoài coi như tốt cốt để khỏi đối diện với những thứ xấu nặng nề nơi mình. Hoặc thói xấu tránh né và dồn nén, phủ nhận, hay hợp lý hoá hành vi xấu của mình bằng cách hung hăng bới móc kết án người khác. Những thói xấu này rất kín đáo, rất khéo ẩn giấu mình. Chúng là sự dối mình gây nhiều tai hại nặng nề. Để sửa, chúng ta cần cầu nguyện kiên trì, xét mình khiêm tốn, hồi tâm sâu sắc và chân thành.

Khẩn khoản cầu xin cho Nước Chúa trị đến và thánh ý Chúa được thực hiện hoàn toàn nơi ta và cộng đoàn ta. Hãy cầu xin những điều đó một cách thành thực và khiêm tốn. Bởi vì rất nhiều khi, chúng ta cầu xin cho lợi ích riêng của ta và cộng đoàn ta, muốn Chúa và Hội Thánh phục vụ ta, hơn là ta phục vụ Chúa và Hội Thánh Chúa. Và cũng rất nhiều trường hợp, chúng ta xin Chúa thực hiện ý riêng của ta, cho dù ta đã biết rằng ý riêng của ta rất nhiều khi không hợp với thánh ý Chúa (Mc 8,33).

Để kết, tôi xin phép nhắn nhủ điều này:

Độc ác và kiêu căng vốn là những con đường tối tăm, mà Satan ra vào tự do để thống trị con người và cản phá Nước Trời. Nếu tôi không lầm, thì hiện nay, gian ác và kiêu căng đang có nhiều phát triển. Chúng ta hãy giữ mình và cộng đoàn mình, đừng tự huỷ mình và cộng đoàn mình bằng những lời nói, việc làm và tâm tình kiêu căng ác độc, dưới bất cứ hình thức nào. Nhất là dưới hình thức tôn giáo. Trái lại hãy phấn đấu chống lại sự kiêu căng và ác độc bằng sự khiêm nhường hiền hậu học từ trái tim Chúa Giêsu. Tiên vàn, hãy cầu nguyện, cầu nguyện rất nhiều, cầu nguyện thường xuyên, cầu nguyện kiên trì. Hy vọng rằng nhờ đó mỗi người chúng ta sẽ được Chúa khen bằng lời thánh Phaolô xưa: “Người môn đệ này của Đức Kitô đã không ngừng chiến đấu cho anh em bằng lời cầu nguyện, để một khi đã trưởng thường và hoàn toàn vâng phục thánh ý Chúa trong mọi sự, anh em được vững vàng” (Cl 4,12)

Lạy Trái Tim Chúa Giêsu hiền lành và khiêm nhường, xin thương xót chúng con.